Viêm da cơ địa (chàm thể tạng) là bệnh phổ biến, với triệu chứng ngứa rất điển hình. Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi, có liên quan đến di truyền (gồm: Rối loạn chức năng miễn dịch và rối loạn cấu tạo da); bệnh thường nặng thêm do các tác động của yếu tố môi trường (bụi, ô nhiễm, hóa chất,…). Người bệnh bị tổn thương da dai dẳng gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, giảm tự tin khi giao tiếp, gây trầm cảm, mất ngủ và giảm chất lượng cuộc sống.
Viêm da cơ địa còn được gọi là chàm thể tạng, chàm sữa hay lác sữa ở trẻ em. Bệnh có đặc trưng xuất hiện các mảng da viêm đỏ, bong vảy, hoặc da viêm đỏ rỉ dịch và ngứa dữ dội. Nếu càng gãi (để giảm ngứa) thì càng làm da bị chấn thương, trầy xước gây nhiễm trùng da. Đây là bệnh mạn tính, dễ tái phát. (1)
Bệnh viêm da cơ địa là một dạng bệnh đặc biệt của bệnh chàm, thuật ngữ bệnh chàm dùng để chỉ nhiều loại viêm da có đặc điểm khá giống nhau như:
Tại Viêt Nam, viêm da cơ địa chiếm khoảng 5% dân số. Bệnh viêm da cơ địa thường gặp ở những tháng đầu đời của trẻ và bệnh nặng nếu trẻ có gien di truyền đồng hợp tử, sau đó bệnh giảm dần khi trẻ lên 2-3 tuổi. Nhiều thống kê cho thấy, 60% bệnh nhân viêm da cơ địa khi sinh con, con cũng bị bệnh này.
Nếu cả ba lẫn mẹ đều bị viêm da cơ địa thì trẻ sinh ra có đến 80% nguy cơ bị bệnh. Ở một số trường hợp bệnh viêm da cơ địa đi kèm với hen suyễn, viêm mũi dị ứng và dị ứng thực phẩm tạo thành một phức hợp bệnh cơ địa dị ứng (thường gặp ở trẻ mang gien di truyền từ bố và mẹ).
Bệnh viêm da cơ địa có triệu chứng điển hình là da viêm đỏ, tróc vảy, chảy dịch, dày sừng, nứt nẻ, ngứa râm ran hay ngứa dữ dội. Tuy nhiên, tùy vào độ tuổi và giai đoạn bệnh sẽ có những triệu chứng khác nhau. (2)
Khoảng 60% ca mắc bệnh viêm da cơ địa khởi phát ở trẻ từ 0- 1 tuổi và khởi phát chủ yếu khi được 2 – 3 tháng tuổi. Trẻ sơ sinh bị viêm da cơ địa sẽ có những triệu chứng sau:
Với trẻ em từ 2 – 12 tuổi khi bị viêm da cơ địa thường kèm với tình trạng đục thủy tinh thể, viêm kết mạc dị ứng. Các triệu chứng viêm da cơ địa ở trẻ em gồm:
Ở người trưởng thành, viêm da cơ địa ít có triệu chứng rầm rộ như trẻ em vì người lớn có nhiều kháng thể và sức đề kháng hơn so với trẻ em. bệnh ít biểu hiện ra da hoặc chỉ có da khô sần sùi kéo dài dai dẳng (bệnh mạn tính); có thể đi kèm biểu hiện của bệnh hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng hoặc dị ứng thực phẩm. Các triệu chứng trên da có sự khác biệt rõ rệt so với trẻ em. Các triệu chứng viêm da cơ địa ở người lớn trong giai đoạn cấp tính gồm:
Viêm da cơ địa ở giai đoạn mạn tính gây ra các triệu chứng sau:
Với sự phát triển của y sinh học, nhất là sinh học phân tử, đã tìm ra được một số gien gây ra bệnh viêm da cơ địa. Các nghiên cứu y tế chỉ ra rằng: Nếu trong gia đình có người bị hen suyễn, bị viêm mũi dị ứng thì thế hệ sau sẽ có di truyền các bệnh dị ứng (gồm bộ 3 các bệnh cơ địa như sau: Bệnh viêm da cơ địa, hen suyễn, viêm mũi dị ứng). Ngoài ra, bệnh có thể xuất hiện do ảnh hưởng bởi những nguyên nhân gây viêm da cơ địa sau: (3)
Bệnh viêm da cơ địa (bệnh chàm) nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời có thể gây ra các biến chứng sau: (4)
Bệnh viêm da cơ địa thường được chẩn đoán dựa trên khám lâm sàng và hỏi bệnh sử của cá nhân và gia đình, một số xét nghiệm cần thực hiện để xác định độ nặng và biến chứng của bệnh. Bác sĩ sẽ xem tình trạng da, các triệu chứng ở người bệnh và tiền sử bệnh của người thân trong gia đình để chất đoán bệnh. Bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng như: Da khô, viêm kết mạc mắt tái phát nhiều lần, viêm môi, da mặt bị đỏ hoặc tái, có chàm ở lòng hoặc mu bàn tay, vảy trắng,…
Bản thân hoặc gia đình có tiền sử bị viêm da cơ địa, dị ứng, hen, viêm mũi dị ứng, viêm da mãn tính,…
Bệnh viêm da cơ địa là một bệnh mạn tính, bệnh không thể chữa dứt điểm (stop) hoàn toàn nhưng vẫn có thể kiểm soát (control) được bệnh. Các biện pháp điều trị hiện nay chỉ nhằm đưa da về tình trạng bình thường càng lâu càng tốt, phòng ngừa và điều trị các cơn bùng phát/các biến chứng. Với phương châm phòng bệnh hơn chữa bệnh, Bệnh viêm da cơ địa được điều trị với các chiến lược như sau:
Trong quá trình điều trị viêm da cơ địa, người bệnh cần hạn chế các yếu tố kích thích bệnh khởi phát dưới đây:
Hiện chưa có vaccine phòng bệnh viêm da cơ địa, tuy nhiên chúng ta vẫn có thể phòng ngừa bệnh khởi phát bằng những cách sau:
Bệnh viêm da cơ địa là một bệnh mạn tính, bệnh không chữa dứt hoàn toàn được nhưng có thể kiểm soát được bệnh bằng nhiều biện pháp (giống như bệnh viêm mũi dị ứng, không thể chữa dứt được nhưng có thể phòng ngừa và kiểm soát được).
Ăn uống có thể ảnh hưởng lớn đến tình trạng bệnh, ngoài việc điều trị bằng thuốc thì người bệnh cần có một chế độ ăn uống phù hợp để cải thiện tình trạng bệnh.
Bệnh viêm da cơ địa không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, bệnh gây chướng ngại về tâm lý vì ảnh hưởng đến thẩm mỹ và giao tiếp; ngứa nhiều gây mất ngủ, giảm tập trung trong học tập và công việc, gây khó chịu và trầm cảm cho người bệnh, làm giảm chất lượng cuộc sống.
Nếu bệnh viêm da cơ địa không được điều trị đúng cách và chăm sóc da thường xuyên có thể khiến bệnh trở nặng gây ra những biến chứng phức tạp như: Viêm da thần kinh, viêm da cơ địa bội nhiễm, sốt cao, đau nhức, sưng hạch bạch huyết,…
Trẻ em là đối tượng có nguy cơ cao bị mắc viêm da cơ địa. Tại Mỹ thống kê khoảng 7,2% người lớn và 11,6% trẻ em bị mắc bệnh viêm da cơ địa, nghiên cứu cũng cho thấy rằng trẻ em người Mỹ gốc Phi có tỷ lệ bị bệnh cao hơn. Nhiều nghiên cứu cho thấy những người có hệ miễn dịch yếu, hay bị dị ứng hoặc có gia đình có tiền sử từng bị viêm da cơ địa, hen suyễn, dị ứng,… lại dễ mắc bệnh nhất. (5)
Ngay khi phát hiện các dấu diệu viêm da cơ địa, người bệnh nên đến bệnh viện có chuyên khoa Da liễu để được thăm khám và có phác đồ điều trị phù hợp với từng người bệnh giúp bệnh không trở nặng. Với trường hợp vết thương ở da sưng đỏ, có mụn mủ, đau, sốt,… cần đến bệnh viện ngay để được xử trí kịp thời, tránh tình trạng bội nhiễm hoặc nhiễm trùng da.
Bệnh viêm da cơ địa tuy không thể điều trị được dứt điểm nhưng có thể kiểm soát bằng một số phương pháp, giúp người bệnh có thể sống hòa bình với bệnh, giảm các triệu chứng ngứa ngáy gây khó chịu.
Cập nhật lần cuối: 22:30 11/09/2024
Nguồn tham khảo
BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ
LIÊN HỆ VỚI CHÚNG TÔI
ĐỐI TÁC BẢO HIỂM
›
›
Dưới đây là bài viết về chủ đề "play down là gì" theo yêu cầu…
Dưới đây là bài viết được viết lại theo yêu cầu của bạn: Play dough…
Dưới đây là bài viết được viết lại theo yêu cầu của bạn: Play-Doh là…
Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường nghe đến cụm từ "chơi bẩn" hay…
Dưới đây là bài viết được viết lại theo yêu cầu của bạn: Play dead…
Dưới đây là bài viết được viết lại theo yêu cầu của bạn: Play cycling…