Bệnh Celiac là gì – mức độ nguy hiểm khi cơ thể không dung nạp Gluten

Bệnh Celiac, hay còn gọi là **bệnh không dung nạp Gluten**, là một loại bệnh mà cơ thể bị dị ứng với các thực phẩm chứa **Gluten**. **Gluten** là một loại protein tìm thấy trong **lúa mạch**, **yến mạch**, và **lúa mì**. Khi người bệnh tiêu thụ các thực phẩm này, cơ thể sẽ có những phản ứng để từ chối chất này, dẫn đến các rối loạn nghiêm trọng đến hệ tiêu hoá.

### Ảnh hưởng của bệnh Celiac đối với cơ thể con người

Bệnh Celiac gây ra các triệu chứng viêm và bất sản ở **ruột non**, dẫn đến tình trạng trì trệ sản sinh các tế bào trong ruột non. Điều này làm cho thức ăn không thể được hấp thu, dẫn đến tình trạng thiếu chất dinh dưỡng. Người bệnh thường cảm thấy **mệt mỏi**, dễ mắc các vấn đề nghiêm trọng cho hệ tiêu hóa.

– **Nguy cơ gây ung thư**: Bệnh Celiac tăng nguy cơ gây **ung thư hạch** và **ung thư tiểu mô** của ruột non.
– **Biến chứng nghiêm trọng**: Nếu không được quan tâm và điều trị đúng mức, bệnh Celiac có thể dẫn đến **viêm loét ruột non** và gây hẹp thành ruột non do các vết sẹo gây ra.

### Các triệu chứng khi cơ thể không dung nạp Gluten

Các triệu chứng của bệnh Celiac rất rõ ràng và gây khó chịu cũng như bất tiện trong sinh hoạt của bệnh nhân.

#### Trẻ em
– **Biểu hiện về đường tiêu hoá**: Nôn mửa, đau bụng, phân có mùi hôi bất thường và đôi khi có dầu mỡ.
– **Phát triển kém**: Trẻ phát triển kém, hay quấy khóc, thụ động.
– **Dấu hiệu trầm cảm**: Có dấu hiệu của **trầm cảm**.

#### Người lớn
– **Sức đề kháng yếu**: Hay mệt mỏi, đau nhức xương khớp, dễ cáu, lo lắng và trầm cảm.
– **Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt**: Ở phụ nữ còn xảy ra tình trạng rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.

#### Triệu chứng chung
– **Cơ thể teo**: Tay chân teo, bụng to do không hoạt động nhiều.
– **Vấn đề về răng miệng và hệ tiêu hoá**.
– **Tiêu chảy**: Các cơn tiêu chảy liên tiếp, đau quặn bụng và chướng bụng kèm theo đó là sút cân và mất nước nếu tiêu chảy kéo dài.
– **Nổi mụn nước**: Những vết mụn nước mọc ở trong khoang miệng, đầu gối, mông, dưới mặt, cổ, khi vỡ ra thường để lại vết thâm.
– **Loãng xương**: Người mắc Celiac thường có nguy cơ loãng xương cao hơn người bình thường do xương không hấp thụ được canxi khiến xương mềm yếu và dễ gãy.
– **Viêm da herpes**: Nổi mụn nước trên da và xuất hiện vết loét niêm mạc miệng.
– **Kém hấp thu chất dinh dưỡng và vitamin**.
– **Thiếu máu**: Do kém hấp thu các chất cần thiết cho quá trình chuyển hóa hồng cầu như sắt, acid folic, vitamin B12.
– **Thiếu hụt selen**: Kém hấp thu selenium làm thiếu hụt hàm lượng selen cần thiết cho cơ thể.

### Nguyên nhân gây ra chứng không dung nạp Gluten

#### Ăn các thức ăn chứa Gluten
– Ăn các thức ăn chứa Gluten khiến cho hệ miễn dịch nhầm tưởng Gluten là chất gây hại, từ đó có những phản ứng không tốt cho hệ tiêu hoá.

#### Yếu tố di truyền
– Do yếu tố di truyền, nếu trong những quan hệ cận huyết thống như cha mẹ, ông bà mắc Celiac thì nguy cơ con cháu bị nhiễm rất cao.

#### Nhiễm trùng đường ruột
– Nhiễm trùng đường ruột cũng là một nguyên nhân gây bệnh.

#### Sau sinh hay sau các phẫu thuật đường tiêu hóa
– Sau sinh hay sau các phẫu thuật đường tiêu hóa cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

#### Các yếu tố khác
– Có thành viên trong gia đình bị bệnh Celiac hoặc bệnh Herpes; triệu chứng Down hoặc hội chứng Turner; bệnh tuyến giáp tự miễn dịch; bệnh tiểu đường tuýp 1; triệu chứng Sjogren; viêm đại tràng.

### Làm thế nào để phát hiện bệnh

Để phát hiện bệnh Celiac, bệnh nhân cần phải ngừng ăn các thực phẩm chứa Gluten (nếu có) trước khi làm thí nghiệm để đảm bảo tính chuẩn xác.

#### Xét nghiệm huyết thanh
– Xét nghiệm huyết thanh để tìm các kháng thể gây bệnh trong đường tiêu hoá.

#### Xét nghiệm di truyền
– Xét nghiệm di truyền để xác định kháng nguyên ở gen của người để xác định bệnh Celiac.

Khi phát hiện bệnh, các bác sĩ sẽ tiến hành **nội soi** để đánh giá tình trạng tổn thương của đường ruột để có những biện pháp điều trị cụ thể.

### Phòng và điều trị bệnh như thế nào

#### Phòng ngừa

Bên cạnh việc kiêng các loại thức ăn chứa Gluten, người bệnh cũng cần tuân thủ những quy tắc dưới đây:

– **Thăm khám thường xuyên**: Thường xuyên đến các phòng khám uy tín để thăm khám và làm xét nghiệm để theo dõi quá trình tiến triển của bệnh và nghe theo lời chỉ dẫn của các bác sĩ.
– **Không tự ý điều trị**: Không tự ý mua thuốc tự điều trị ở nhà vì như thế sẽ khiến bệnh diễn biến phức tạp hơn.
– **Tái khám thường xuyên**: Tái khám thường xuyên và thông báo với bác sĩ về tình trạng bệnh.
– **Xây dựng thói quen lành mạnh**: Xây dựng thói quen lành mạnh, tập thể dục thể thao, ngủ đủ 8 tiếng 1 ngày để nâng cao sức đề kháng chống lại bệnh tật.

#### Điều trị

Điều trị bệnh Celiac thường thông qua cách điều chỉnh thực đơn, loại bỏ Gluten để ngăn các phản ứng tiêu cực của hệ miễn dịch đối với hệ tiêu hoá.

– **Cắt giảm Gluten**: Cắt giảm Gluten trong khẩu phần ăn của người bệnh.
– **Bổ sung dinh dưỡng**: Kê khai các loại thuốc để bổ sung dinh dưỡng cho người bệnh và kiểm soát tình trạng dị ứng.

#### Người bệnh cần kiêng những gì

Bệnh Celiac là loại bệnh gây ra những phản ứng để chống lại Gluten dung nạp vào cơ thể, vì thế, cần phải hạn chế hoặc cắt giảm lượng Gluten dung nạp vào cơ thể:

– **Tránh thực phẩm chứa Gluten**: Tránh các thực phẩm có thành phần là Gluten và thay thế bằng thực phẩm khác.
– **Cẩn trọng với chất phụ gia**: Các chất phụ gia trong ẩm thực cũng cần phải cẩn trọng.

Bệnh Celiac có thể nói là một loại bệnh không phổ biến nhưng nếu mắc phải sẽ gây ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe. Vì thế, hãy thường xuyên thăm khám và làm xét nghiệm để phát hiện bất thường kịp thời, từ đó áp dụng hướng chữa trị tốt nhất.

### Bảng tóm tắt các triệu chứng và biện pháp

| **Triệu Chứng** | **Mô Tả** |
|—————–|———–|
| **Mệt Mỏi** | Hay mệt mỏi, thiếu năng lượng |
| **Tiêu Chảy** | Tiêu chảy liên tiếp, đau quặn bụng |
| **Nổi Mụn Nước**| Mụn nước mọc ở miệng, đầu gối, mông |
| **Loãng Xương** | Xương mềm yếu do không hấp thu canxi |
| **Thiếu Máu** | Thiếu máu do kém hấp thu sắt, acid folic, vitamin B12 |

| **Biện Pháp** | **Mô Tả** |
|—————-|———–|
| **Kiêng Gluten**| Tránh thực phẩm chứa Gluten |
| **Xét Nghiệm** | Xét nghiệm huyết thanh và di truyền |
| **Tập Thể Dục**| Tập thể dục thể thao để nâng cao sức đề kháng |
| **Bổ Sung Dinh Dưỡng**| Bổ sung dinh dưỡng qua thuốc và thực phẩm |

### Hình Ảnh